چرا اگر فرزند یک مهاجر در آمریکا و کانادا متولد شود، از همان لحظه تولد شهروند این کشورها محسوب می‌شود، اما اگر فرزند یک مهاجر، در ترکیه یا امارات به دنیا بیاید، نه تنها شهروند آن کشور محسوب نمی‌شود، بلکه باید کارهای ادارای دریافت اقامت او را نیز انجام دهید.
آیا می‌دانید چرا برخی کشورها با تولد فرزند، به او حق شهروندی و پاسپورت میدهند، اما برخی دیگر این کار را نمی‌کنند؟ آیا این کار به توسعه یافته بودن آن کشور بستگی دارد؟ یا عوامل دیگری در کار است؟
در این مقاله قصد داریم به توضیح اصل خاک و خون در مهاجرت و دریافت حق شهروندی بپردازیم. اگر تا انتهای این مقاله با لایزرو همراه باشید، متوجه می‌شوید که کدام کشورها با تولد فرزند، حق شهروندی و پاسپورت میدهند و اگر قصد به دنیا آوردن فرزند خود در خارج از کشور و گرفتن تابعیت آن کشور دارید، برنامه ریزی اشتباه انجام نخواهید داد.
اگر فرزند یک مهاجر در کشور خارجی به دنیا بیاید، دو سرنوشت در انتظار آینده مهاجرتی اوست:
اگر آن کشور خارجی در اعطای حق شهروندی، تابع اصل خاک باشد، به محض تولد فرزند، به او، حق شهروندی و پاسپورت آن کشور را اعطا می‌شود. برای کشوری که پیرو اصل خاک است، اصلا مهم نیست که پدر و مادر نوزاد چه تابعیتی دارند، همین که نوزاد در خاک آن کشور متولد شود، شهروند آن کشور محسوب می‌شود و می‌تواند پاسپورت و تابعیت آن کشور را داشته باشد.
اصل خاک بیشتر در کشورهای مهاجرپذیر غربی، همچون آمریکا و کانادا مشاهده می‌شود.
اگر یک کشور خارجی در اعطای حق شهروندی، تابع اصل خون باشد، به محل تولد شما توجه نمی‌کند! برای گرفتن تابعیت این کشورها، باید پدر یا مادر شما، شهروند آن کشور باشد. یعنی اصطلاحا خون یا ژنتیک یکی از شهروندان این کشور در وجود شما باشد.
مثلا اگر کودکی در خاک انگلستان به‌دنیا بیاید اما والدینش اهل بوسنی باشند، به این دلیل که انگلستان پیرو اصل خون است، آن نوزاد شهروند انگلیس نمی‌شود، بلکه ملیت بوسنیایی خواهد داشت. پس می‌توان نتیجه گرفت که اصل خون، به‌مراتب سخت‌گیرانه‌تر از اصل خاک است و مختص کشورهایی است که کمتر مهاجر می‌پذیرند.
برخی کشورهای تابع اصل خون، سخت گیری بیشتری دارند، به طوری که برای اعطای تابعیت به فرزند تازه متولد شده، شرط می‌کنند که حتما پدر نوزاد باید شهروند این کشور باشد یا شرط می‌کنند که هم پدر و هم مادر باید شهروند این کشور باشند.
در ضمن این موضوع را هم بدانید، که برخی کشورها هر دو اصل خاک و خون را قبول دارند. مثلا هرچند آلمان پیرو اصل خون است، اما قوانینی نیز برای اعطای شهروندی با اصل خاک دارد. بنابراین بیشتر کشورها تلاش می‌کنند با ترکیب این دو اصل، قوانینی منعطف برای مسئله شهروندی از طریق تولد ارائه کنند.
پس اگر پدر و مادر شما شهروند یک کشور باشند و شما در کشور دیگری به دنیا آمده باشید، به احتمال زیاد امکان دریافت تابعیت کشور پدر و مادر خود را خواهید داشت.
احتمالا با آگاهی از مفهوم های اصل خاک و خون، این سوال برای شما به وجود آمده است که کدام کشورها پیرو اصل خاک و کدام کشورها پیرو اصل خون هستند. در ادامه لیست این کشورها آورده شده است.
در حال حاضر، 34 کشور در اعطای حق شهروندی تابع اصل خاک هستند و اکثر آن‌ها در قاره آمریکا قرار گرفته‌اند. البته علاوه بر این 34 کشور، دو منطقه دیگر نیز از این قانون تبعیت می‌کنند و پیرو اصل خاک‌اند.
لیست کشورهایی که از قانون خاک برای دادن حق شهروندی استفاده می‌کنند :
|
قاره |
کشور |
|
آمریکا شمالی |
|
|
آمریکا مرکزی |
|
|
آمریکا جنوبی |
|
|
آفریقا |
|
|
اقیانوسیه |
|
|
آسیا |
|
اگر کشوری جز کشورهای تابع اصل خاک نباشد، به احتمال زیاد دارای اصل خون است. در واقع اگر اینطور بگوییم درست تر است، تمام کشورهای جهان تابعیت و حق شهروندی خود را از طریق اصل خون اعطا می‌کنند، اما کشورهای استثنا هم وجود دارند که با اصل خاک نیز تابعیت خود را اعطا می‌کنند.
همانطور که در ابتدای مقاله نیز گفتیم، برخی از کشورها در اعطای تابعیت با اصل خون سخت گیرتر هستند و برخی دیگر فقط به تابعیت پدر یا مادر شما نگاه می‌کنند و حتی امکان دارد که بتوانید از طریق تابعیت پدربزرگ و یا مادربزرگ خود نیز، بتوانید حق شهروندی این کشورها را به دست آورید.
در کل این را باید بدانید که اگر خون شهروندان کشورهای دیگر در وجود شما باشد، می‌توانید سعی خود را برای گرفتن تابعیت آن کشور آغاز کنید. اما اینکه چقدر در رسیدن به هدف خود موفق باشید، کاملا به قوانین کشور هدف بستگی دارد.
حالا که شیوه کارکرد اصل خاک و خون در مهاجرت را درک کردید، احتمالا می‌توانید متوجه شوید که اخذ شهروندی از طریق تولد فرزند، به چه شکل امکان پذیر است.
اگر تابعیت یک کشور دیگر را دارید، می‌توانید در هر جای دیگر دنیا برای فرزند خود نیز تابعیت آن کشور را بگیرید. اما اگر در یک کشور خارجی فرزند خود را به دنیا آورید، فقط در صورتی می‌توانید حق شهروندی آن کشور را برای فرزند خود بگیرید، که آن کشور پیرو اصل خاک باشد!
مثلا آمریکا و کانادا تابع اصل خاک هستند، پس دانشجویان متاهلی که با ویزای موقت دانشجویی وارد این کشورها می‌شوند، سعی می‌کنند که فرزند خود را در حین تحصیل به دنیا آورند. در این صورت فرزندشان از ابتدای تولد شهروند آن کشور خواهد شد و این امتیاز بزرگی برای نوزاد تازه متولد شده است!
اما یک سوال مهم در این رابطه پیش می‌آید که بهتر است آن را نیز جواب دهیم! اگر فرزندتان تابعیت یک کشور دیگر را با اصل خاک به دست آورد، آیا به پدر و مادر او نیز حق شهروندی اعطا می‌شود؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم به‌صورت عمومی، همچین مسئله‌ای رخ نمی‌دهد. اما در شرایطی خاص، والدین نوزاد می‌توانند پس از تولد وی نیز همراه او باشند. مثلا طبق قانون جدید کانادا، در صورتی که فرزند افراد در این سرزمین متولد شده باشد، آن‌ها می‌توانند ویزای توریستی خود را به ویزای کاری تغییر بدهند و در این سرزمین بمانند.
یا مثلا کشور آلمان با اینکه پیرو اصل خاک نیست، شرایطی را برای اخذ شهروندی از طریق تولد فرزند فراهم کرده است. به این صورت که اگر والدین 8 الی 10 سال در آلمان اقامت داشته باشند، زبان این کشور را بدانند و در این سرزمین کار کنند، فرزند تازه‌متولدشده‌شان می‌تواند تابعیت آلمان را اخذ و شرایط را برای اقامت والدین راحت‌تر کند.
پس اگر قصد تولد فرزند در یک کشور خارجی را دارید، این کار را به امید این انجام دهید که فرزندتان تابعیت یک کشور دیگر را به دست می‌آورد و به این امید نباشید که با تولد فرزند در یک کشور خارجی می‌توانید اقامت آن کشور را به دست آورید.
چرا که معمولا چنین چیزی رخ نمی‌دهد و برای آنکه از طریق فرزندتان بتوانید شهروند یک کشور دیگر شوید، باید مدت زیادی صبر کنید تا فرزندتان به سن قانونی برسد و بتواند اقدامات لازم را برای شما انجام دهد.
سخن پایانی
مخاطب این مقاله افرادی هستند که قصد دارند با تولد فرزند خود در یک کشور خارجی، برای او حق شهروندی و پاسپورت یک کشور دیگر را بگیرند. در این مقاله به صورت کامل توضیح داده ایم که روش اخذ شهروندی با تولد فرزند در کدام کشورها امکان پذیر است و در کدام کشورها نباید به دنبال چنین روشی باشید.
به همین دلیل این مقاله را با توضیح اصل خاک و خون در مهاجرت شروع کردیم و سپس لیستی از کشورهای تابع اصل خاک و خون ارائه کردیم. امیدواریم با خواندن این مقاله بتوانید تصمیمات بهتری برای آینده فرزندان خود بگیرید.
در صورت داشتن سوال بیشتر در این زمینه، توصیه می‌کنیم که بخش سوالات متداول را بخوانید. باز هم در صورت داشتن سوالات بیشتر، می‌توانید آن را در قسمت نظرات از ما بپرسید.
کشورهایی که با تولد فرزند حق شهروندی میدهند، کشورهایی هستند که پیرو اصل خاک‌اند؛ از جمله آمریکا، کانادا، برزیل و... برای مشاهده لیست کامل این کشورها، می‌توانید مقاله را مطالعه کنید.
معمولا اکثر کشورها تابعیت مضاعف یا چندگانه را قبول دارند. کشور ایران هم جز این کشورهاست. بنابراین اگر فرزند شما ایرانی است، می‌تواند همزمان تابعیت کشورهای دیگر را نیز داشته باشد و این مشکلی برای تابعیت ایرانی او ایجاد نمی‌کند.
خیر. در بیشتر موارد چنین چیزی امکان پذیر نیست. اگر آن کشور تابع اصل خاک باشد، فقط فرزند شما شهروند آن کشور خواهد شد. شما معمولا نمی‌توانید تا زمان رسیدن فرزند خود به سن قانونی، کاری برای گرفتن اقامت خود انجام دهید.
