مهاجرت فقط پر کردن چندتا فرم و ارسال مدارک نیست. پشت این تصمیم، مجموعه‌ای از کارهای ریز و درشت قرار دارد که هرکدام باید در زمان خودش انجام شود.
آماده سازی و کنترل مدارک هویتی، نهایی سازی امور شغلی یا تحصیلی، انجام دادن امور مالی، تعیین تکلیف مسکن و محل اقامت، آماده سازی وسایل و یک سری خرده کاری های دیگر از جمله مجموعه اقداماتی است که در پروسه مهاجرت باید انجام دهید.
اگر برنامه نداشته باشید، همین برنامه ها و جزئیات آنها می‌توانند در آخرین روزها همه چیز را به‌هم بریزند. داشتن یک چک لیست مهاجرت کمک می‌کند تا مراحل را ببینید، ترتیب و اولویت شان را بشناسید و بدانید کدام کار را باید زودتر انجام داد.
اولین گام در مسیر مهاجرت، آماده سازی و مرتب کردن مدارک است. بسیاری از وقفه‌ها و تأخیرها از همینجا شروع می‌شود؛ از گذرنامه‌ای که تاریخش گذشته تا مدارکی که ترجمه اش کامل نیست. اگر مدارک از پیش منظم و آماده باشند، بقیه مراحل نیز با اطمینان پیش خواهد رفت.
پیش از هر چیز، پاسپورت را بررسی کنید. در بیشتر کشورها ورود مسافر تنها زمانی ممکن است که پاسپورت حداقل شش ماه اعتبار داشته باشد. اگر زمان کمی از اعتبار باقی مانده، برای تمدید زودتر اقدام کنید، چون صدور پاسپورت جدید معمولاً چند هفته طول می‌کشد. بد نیست از آن نسخه پشتیبان هم داشته باشید؛ مثلا یک اسکن واضح در گوشی. در مواقع گم شدن یا سرقت، نسخه پشتیبان کارتان را راه می‌اندازد و روند دریافت گذرنامه جدید را ممکن می‌کنند.
مدارک هویتی، تحصیلی و شغلی مرحله بعدی هستند. چون ایران عضو کنوانسیون آپوستیل نیست، ترجمه‌های رسمی باید با مهر دادگستری و وزارت خارجه تأیید شوند. این فرایند گاهی زمانبر است، پس بهتر است از همان شروع در فهرست کارهای پیش از مهاجرت قرار گیرد.
اگر دانشجو یا فارغ التحصیل هستید، ریزنمرات، دانشنامه، توصیه نامه‌ها و گواهی‌های آموزشی را هم ترجمه کنید. برای پرونده‌های شغلی هم نسخه رسمی از سوابق بیمه یا گواهی اشتغال بگیرید. مدارک باید یک دست، کامل و با تاریخ معتبر باشند تا در بررسی‌های اداری سفارتخانه ها مشکلی پیش نیاید.
بعضی کشورها برای صدور ویزا یا اقامت، گواهی عدم سوءپیشینه درخواست می‌کنند. گرفتن این مدرک در ایران یا از طریق سامانه‌های کنسولی، ممکن است چند هفته زمان ببرد. بنابراین بهتر است آن را در همان مراحل اولیه کار آماده کنید.
اگر تصمیم دارید در کشور مقصد رانندگی کنید، گواهینامه بین‌المللی هم بگیرید، بهتر است. صدور آن در ایران از سوی کانون جهانگردی و اتومبیل رانی انجام می‌شود و معمولاً یک سال اعتبار دارد.
پیش از خروج، اگر کارهایی در ایران دارید که ممکن است بعدا نیاز به پیگیری داشته باشند، به فردی معتمد وکالت بدهید. متن وکالت نامه را با دقت بنویسید تا شامل تمام اختیارات لازم باشد.
در پایان، از تمام مدارک مهم نسخه دیجیتال بگیرید و در فضای ابری یا هارد نگه دارید. در سفرهای طولانی، گم شدن مدارک اتفاق بعیدی نیست. داشتن نسخه پشتیبان، در لحظه های بحرانی، بزرگ‌ترین صرفه جویی در زمان و آرامش است.
بهتر است از همان ابتدای مهاجرت تصویر روشنی از هزینه‌ها، منابع مالی و محدودیت‌های بانکی داشته باشید. هزینه ماه‌های نخست را بر اساس اجاره، خوراک، حمل و نقل و بیمه محاسبه کنید و مبلغی معادل سه تا شش ماه زندگی را کنار بگذارید.
در ایران، خروج ارز نقدی تا پنج هزار یورو بدون مجوز مجاز است. مبالغ بالاتر باید در گمرک اعلام شود. سکه و شمش طلا اجازه خروج ندارند و فقط زیورآلات شخصی تا حدود ۱۵۰ گرم قابل حمل است. رسید تبدیل ارز را نگه دارید؛ ممکن است در فرودگاه یا مقصد به آن نیاز پیدا کنید.
اگر قصد دارید پول را به‌صورت حواله منتقل کنید، صرافی‌های مجاز بانکی را انتخاب کنید. سرویس‌های آنلاین و بین‌المللی هم گزینه مناسبی هستند، به شرط آنکه کشور مقصد با آنها همکاری داشته باشد. در مورد افتتاح حساب بانکی نیز از قوانین کشور مقصد اطلاعات بگیرید. در بعضی کشورها، پیش از دریافت اقامت یا ثبت آدرس رسمی نمی‌توانید حساب باز کنید.
در آخر، اگر به کارت های ارزی یا کیف پول‌های دیجیتال دسترسی دارید، آنها را برای پرداخت‌های اولیه همراه ببرید. در روزهای نخست که هنوز حساب بانکی مقصد فعال نشده، این کارت‌ها کارتان را راه می‌اندازند.
پیدا کردن خانه در کشور جدید فقط به پول مربوط نیست؛ آشنایی با قوانین محلی و شیوه قراردادهای ملکی اهمیت زیادی دارد. بهتر است پیش از رفتن، تصویری کلی از محله‌ها و بازار اجاره کشور مقصد به دست آورید. امنیت، نزدیکی به ایستگاه حمل و نقل و فاصله از محل کار یا دانشگاه از مهم ترین معیارهای انتخاب مسکن در کشور خارجی محسوب می شود.
برای شروع می‌توانید اقامت موقت بگیرید؛ مثلاً آپارتمان کوتاه‌مدت یا هاستل. این کار به شما زمان میدهد تا پس از ورود، با خیال راحت تری به‌دنبال خانه مناسب خود باشید. در بسیاری از کشورها، برای عقد قرارداد اجاره به مدارکی مثل شناسه مالیاتی یا نامه اشتغال نیاز دارید. اگر هنوز این مدارک را ندارید، بهتر است درباره راه‌حل‌های جایگزین پرس و جو کنید.
در کشورهایی مانند آلمان، ثبت رسمی آدرس در شهرداری نخستین قدم برای دریافت شناسه مالیاتی (Steuer-ID) است. بدون آن، نه حساب بانکی باز نه بیمه درمانی فعال نمی شود. پس بهتر است بلافاصله بعد از یافتن خانه، آدرس خود را ثبت کنید.
انتخاب اینکه چه چیزهایی را با خود ببرید، شاید سخت‌ترین تصمیم در روزهای آخر باشد. با کمی نظم و برنامه ریزی، این مرحله هم از آشفتگی درمی‌آید.
پیش از آنکه دست به جمع کردن وسایل بزنید، بنویسید. فهرست و لیست کردن وسایل باعث می‌شود تصویر روشنی از نیازهای واقعی‌تان پیدا کنید.
وسایل را بر اساس اولویت و امکان تهیه‌شان در مقصد دسته‌بندی کنید. اگر به شهری مهاجرت می‌کنید که امکانات خرید گسترده ای دارد، لزومی ندارد هر چیز کوچکی را از حالا تهیه کنید. اما برخی اقلام همیشه باید در اولویت باشند:
لباس‌ها را به جای تا کردن لوله کنید تا فضای کمتری بگیرند و چروک نشوند. برای لباس‌های رسمی یا حساس، کاور پارچه‌ای بگذارید و کفش‌ها را در کیسه جدا قرار دهید.
هر ایرلاین قوانین خاص خود را دارد. پیش از بسته‌بندی، وزن مجاز چمدان‌ها را در سایت شرکت هواپیمایی بررسی کنید. معمولاً وزن بار تحویلی بین 20 تا 30 کیلوگرم و بار کابین حدود 7 تا 10 کیلوگرم است.
بهتر است با ترازوی خانگی وزن چمدان را بسنجید تا در فرودگاه مجبور به پرداخت اضافه بار نشوید.
در مورد وسایل خاص، چند قانون کلی را به خاطر بسپارید:
برای جلوگیری از گم‌شدن وسایل:
اگر وسایلتان بیش از حد مجاز است، ارسال بار فریت گزینه مطمئن تری است. شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی بسته به حجم و مقصد، بار را به‌صورت هوایی یا دریایی می‌فرستند. هزینه آن معمولاً از اضافه بار کمتر است، اما زمان تحویل طولانی تر خواهد بود. وسایل حیاتی مثل مدارک، لپ‌تاپ، شارژر یا لباس چند روز اول را همیشه همراه خود ببرید و باقی وسایل را با فریت ارسال کنید.
پیش از پرواز، فهرست وسایل را پرینت کنید و در کیف دستی خود داشته باشید. دانستن اینکه چه چیزی در کدام چمدان است، هنگام تحویل بار یا بازرسی گمرکی موجب آرامش خاطرتان می‌شود.
پیش از رفتن، خوب است فضای فرهنگی جایی را که قرار است در آن زندگی کنید بشناسید. هر کشور شیوه خاصی برای گفتگو، معاشرت و انواع تعاملات اجتماعی دارد. اگر از پیش درباره این تفاوت‌ها بدانید، ورودتان به جامعه جدید راحت‌تر می‌شود.
زبان در این میان نقش کلیدی دارد. لازم نیست از همان روز اول روان صحبت کنید، اما دانستن چند جمله کاربردی و متداول برای سلام و احوالپرسی، پرسیدن مسیر یا خرید روزمره باعث می‌شود تا از همان ابتدا مستقل باشید. اپلیکیشن‌ها و دوره‌های آنلاین زبان برای این مرحله مفیدند و کمک می‌کنند قبل از رفتن گوش و زبانتان با صداهای تازه آشنا شود.
شناخت قوانین نانوشته هم به اندازه یادگیری زبان اهمیت دارد. در بعضی کشورها پوشش یا نوع رفتار در فضاهای عمومی قاعده دارد؛ در بعضی دیگر رعایت نوبت یا وقت‌شناسی نشانه احترام است. چند ساعت مطالعه یا گفتگو با کسانیکه قبلا به آن کشور مهاجرت کرده اند، میتواند از بسیاری از سوءتفاهم‌ها پیشگیری کند.
چند نکته ساده را از همان روزهای اول به یاد داشته باشید:
داشتن چند برگه پرینت شده به زبان مقصد مفید است؛ مثلاً معرفی کوتاهی از خودتان، آدرس محل سکونت یا توضیح درباره داروهایی که مصرف می‌کنید.
بخش زیادی از دغدغه مهاجرت به کار یا تحصیل مربوط می‌شود. هر کشوری شیوه خاصی برای استخدام و پذیرش دارد، اما در همه‌جا یک نکته ثابت است: آماده‌بودن مدارک پیش از رفتن.
اگر ادامه‌ی تحصیل مدنظرتان است، روند معادل سازی مدارک را از ایران آغاز کنید. در کانادا «WES» و در بریتانیا «UK ENIC» مدارک را ارزیابی می‌کنند. ارسال و تأیید مدارک در این سامانه‌ها چند هفته طول می‌کشد. ترجمه رسمی ریزنمرات و توصیه‌نامه‌ها را پیش از مهاجرت حتما انجام دهید تا بعداً به دنبال مهر و امضا نمانید.
در کنار این مدارک، سوابق بیمه و مالیات را هم نگه دارید؛ ممکن است برای اثبات سابقه کار در کشور جدید لازم شوند. اگر از محل کار فعلی جدا می‌شوید، نامه پایان همکاری و گواهی اشتغال را حتما بگیرید.
پس از ورود به کشور مقصد، دریافت شناسه‌های کاری و مالیاتی را در اولویت قرار دهید. در آلمان شماره مالیاتی (Steuer-ID) پس از ثبت نشانی پستی صادر می‌شود، در بریتانیا باید برای NIN درخواست دهید و در کانادا این شماره با عنوان SIN شناخته می‌شود. در استرالیا باید TFN بگیرید و در آمریکا، SSN از سوی اداره تأمین اجتماعی صادر می‌شود. بدون این شناسه‌ها امکان کار قانونی وجود ندارد.
در آخر، کارهایی می‌ماند که شاید کوچک به نظر برسند، اما اگر فراموش شوند، روزهای اول را سخت می‌کنند. پیش از پرواز، آب و هوای مقصد را بررسی کنید و لباس‌ها را با زمان ورودتان هماهنگ کنید. در کشورهایی با زمستان سرد یا تابستان مرطوب، این موضوع اهمیت بیشتری دارد.
اپلیکیشن‌هایی که به درد کار روزمره می‌خورند را از همین حالا نصب کنید:
برای ارتباط، سیم‌کارت کشور مقصد یا eSIM بگیرید تا از همان لحظه ورود در دسترس باشید. اگر در ایران کار ناتمامی دارید، به فردی قابل اعتماد وکالت دهید و اشتراک‌ها و قبوض را تسویه کنید.
زمان مهاجرت و خروج از کشور را با شروع کار یا تحصیل و تحویل خانه هماهنگ کنید. برای انتخاب تاریخ پرواز، جستجوی پرواز در مستر بلیط هواپیما به شما این امکان را میدهد تا روزی را پیدا کنید که با برنامه زندگی جدید همزمان باشد و فرصت کافی برای جمع بندی باقی بگذارد.
در روز پرواز، فقط چند کار باقی می‌ماند: مدارک را در کیف دستی بگذارید، چک‌این آنلاین را انجام دهید، وزن نهایی چمدان و بار خود را کنترل کنید و حداقل سه ساعت زودتر در فرودگاه باشید. این کارهای ساده، از استرس لحظه آخری جلوگیری می‌کنند.
مهاجرت تجربه ساده ای نیست، اما هر مرحله‌ای که با دقت و حوصله انجام شود، راه را هموار می‌کند. همین نظم، سرمایه شما برای ورود به جهانی تازه است؛ جهانی که قرار است از همین امروز قدم اولش را حساب شده بردارید...
چک لیست کامل کارهای قبل از مهاجرت
چرا سایت ثبت نام لاتاری باز نمیشه؟ لاتاری شروع نشده؟
