راه‌اندازی استارتاپ، مهم‌ترین تصمیم برای تبدیل کردن ایده‌های تجاری به پروژه‌های واقعی و سودآور است. البته، مهم‌تر این از تصمیم، انتخاب کشوری است که ایده راه‌اندازی استارتاپ در آن هدر نرود. منظورمان از «کشور مناسب برای راه‌اندازی استارتاپ» فقط رنگ پرچم، موقعیت جغرافیایی یا اسم یک منطقه خاص نیست. بلکه منظورمان محیط و فضای مناسبی است که علاوه بر زیرساخت‌های لازم، حمایت‌های دولتی خوبی هم داشته باشد. به همین بهانه، به سراغ 9 کشور مناسب برای ایرانیان رفته‌ایم که در واقع «خانه استارتاپ‌های جهان» محسوب می‌شوند!
کشور ایالات متحده آمریکا همچنان به‌عنوان بهترین کشور جهان برای راه‌اندازی استارتاپ و کارآفرینی در صدر جدول است. با وجود کاهش تعداد شهرهای آمریکا برای راه‌اندازی استارتاپ، آمریکا همچنان با اختلاف زیاد، ارزیابی می‌شود. آمریکا تقریباً 4 برابر بیشتر از بریتانیا (کشور دوم) در این زمینه پیشتاز است. برتری آمریکا به 3 فاکتور «بازار سرمایه‌گذاری قوی»، «فرهنگ خلاقیت» و «نیروی کار ماهر» مربوط می‌شود.
طبق آخرین آمار، از ۳۸۳ شهر آمریکا در سال ۲۰۲۰، حالا ۲۴۰ شهر آن در رتبه‌بندی بهترین شهرهای جهان برای راه‌اندازی استارتاپ قرار دارند. شهرهای بزرگی مثل سان‌فرانسیسکو، نیویورک و لس‌آنجلس، مراکز اصلی فعالیت‌های استارتاپی هستند.
سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند از این فرصت‌ها برای مهاجرت از طریق استارتاپ استفاده کنند. فاصله بین آمریکا و سایر کشورهای مناسب برای استارتاپ‌ها از سال ۲۰۲۰ کم‌تر شده، اما در 2 سال اخیر ثابت مانده است؛ این یعنی آمریکا همچنان رهبر باثباتی در دنیای استارتاپ‌ها محسوب می‌شود.
بریتانیا دومین کشور مناسب برای راه‌اندازی استارتاپ است و همچنان جایگاه دوم را حفظ کرده. فاصله بین بریتانیا و کشورهای دیگر از ۱۷٪ در سال ۲۰۲۲ به ۸.۶٪ در سال جاری کاهش یافته است؛ بنابراین، می‌توان رشد قابل توجهی را در اکوسیستم استارتاپی بریتانیا احساس کرد. از طرفی، شهر لندن همچنان قطب اصلی فعالیت‌های استارتاپی در بریتانیا به شمار می‌رود. این شهر به دلیل «سرمایه‌گذاری قوی»، «نیروی انسانی کافی» و «سیاست‌های حمایتی دولت» از سایر شهرها بهتر است.
از طرفی، عملکرد باثبات بریتانیا، جایگاه آن را به‌عنوان بهترین کشور اروپایی برای استارتاپ‌ها تثبیت کرده است. سرمایه‌گذاری‌های گسترده در حوزه‌های مربوط به فناوری، نشان از تلاش مداوم بریتانیا برای بهبود اکوسیستم استارتاپی دارد. برای ایرانیان، بریتانیا با ثبات اقتصادی و فرصت‌های کاری، مقصد مناسبی برای راه‌اندازی استارتاپ محسوب می‌شود.
کانادا جایگاهش را در سال جاری حفظ کرده است و همچنان به‌عنوان یکی از بهترین کشورهای استارتاپی محسوب می‌شود. شهرهای بزرگی مثل تورنتو، ونکوور و مونترال در قلب اکوسیستم استارتاپی کانادا قرار دارند. دو عامل «نیروی کار تحصیل‌کرده» و «سیاست‌های حمایتی برای مهاجران»، کانادا را به مقصدی جذاب برای استعدادهای جهانی تبدیل کرده‌اند. به همین دلیل، تعداد مجوزهای کاری یا ورک پرمیت کانادا ( (Work Permit در ماه‌های اخیر به‌شدت افزایش پیدا کرده است.
نکته جالب‌تر اینکه فاصله کانادا با رقبایش نشان می‌دهد که کانادا بازارهای دارد که سریع‌تر از بقیه در حال پیشرفت‌اند. بنابراین، سایر کشورها همچنان رقابت سختی در زمینه استارتاپ با کانادا دارد. از طرفی، کانادا با برخورداری از محله‌های ویژه ایرانیان و جمعیت قابل توجه مهاجران، پیشنهاد بهتری برای یک سرمایه‌گذار ایران است.
سنگاپور با صعود چشمگیر به رتبه چهارم و پشت سر گذاشتن سوئد، جایگاهش را در دنیای استارتاپ‌ها تقویت کرده است. عواملی مثل «موقعیت استراتژیک»، «زیرساخت‌های عالی» و «سیاست‌های تجاری جذاب»، سنگاپور را به مقصدی مناسب برای کارآفرینان تبدیل کرده‌اند.
از طرفی، سنگاپور رتبه بالایی در شاخص محیط کسب‌وکار دارد. این شاخص نشان‌دهنده تمرکز کشور سنگاپور روی فراهم کردن فضای مناسب برای رشد استارتاپ‌ها است. صعود سنگاپور در این سطح از رقابت، چشمگیر و قابل توجه است و نباید آن را نادیده گرفت. سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند از این بستر مناسب برای راه‌اندازی و رشد استارتاپ خودشان، نهایت استفاده را ببرند.
در بین کشورهای میانی رتبه‌بندی حوزه استارتاپ (رتبه‌های ۶ تا 9)، رقابت شدیدی وجود دارد و اختلاف امتیازها کم است. سوئد با قرار گرفتن در رتبه پنجم، در بین کشورهای اتحادیه اروپا و در حوزه استارتاپ همچنان می‌تازد. تأکید ویژه سوئد روی دو موضوع مهم «نوآوری» و «پایداری اقتصادی»، به این کشور کمک کرده است تا جایگاهش را حفظ کند. همچنین، سوئد با حمایت از سیاست‌های محیطزیستی و فضای باز برای کارآفرینان، مقصد مناسبی برای راه‌اندازی استارتاپ است.
آلمان در رتبه ششم قرار دارد و سال‌هاست که یکی از قدرت‌های بزرگ در صحنه استارتاپ‌ها است. سه عامل «پایه صنعتی قوی»، «مهارت‌های مهندسی» و «مراکز نوآوری متعدد» از جمله دلایل موفقیت آلمان هستند. به طور کلی، شهرهای برلین، مونیخ و هامبورگ از جمله مقاصد کلیدی برای رشد استارتاپ‌ها در این کشور محسوب می‌شود. آلمان با شبکه حمایتی قوی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری متنوع و فضای مناسبی را برای کارآفرینان ایجاد کرده است.
از جمله نکات مهم درباره آلمان، سیستم آموزشی پیشرفته و حمایت‌های دولتی‌اند که اکوسیستم استارتاپی آلمان را تقویت کرده‌اند. تمرکز استراتژیک روی بخش‌هایی مثل خودروسازی، تولید و فناوری اطلاعات، به استارتاپ‌ها اجازه می‌دهد که از قدرت صنعتی کشور بهره ببرند.
فرانسه به تدریج جایگاهش را بین سایر کشورها ارتقا داده و حالا چهارمین کشور موفق اروپا در حوزه استارتاپ است. شهر پاریس همچنان مرکز اصلی برای راه‌اندازی استارتاپ در فرانسه است و سرمایه‌گذاری‌های کلانی در آن انجام می‌شوند. دولت فرانسه با ارائه مشوق‌های مالیاتی، برنامه‌های تأمین مالی و ساده‌سازی قوانین، از استارتاپ‌ها حمایت می‌کند.
از طرف دیگر، بازار فعال فرانسه و موقعیت استراتژیک آن در اروپا، کشور را برای کارآفرینان جذاب کرده است. همچنین، وجود شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد متعدد در سراسر فرانسه، منابع و مشاوره‌های لازم را به استارتاپ‌ها ارائه می‌دهند.
هلند در حال حاضر در جایگاه هشتم قرار دارد و آماده است که از کشور فرانسه جلو بزند. شهر آمستردام با زیرساخت‌های قدرتمند و بازار پرطرفدار حوزه فناوری، پیشتاز این حرکت است. سه فاکتور «موقعیت جغرافیایی مطلوب»، «نیروی کار چندزبانه» و «کیفیت بالای زندگی»، هلند را به بستری جذاب برای استارتاپ‌ها تبدیل کرده‌اند.
جالب اینکه سیاست‌های حمایتی دولت هلند و حضور مراکز رشد متعدد، شهرهای مناسب این کشور را برای استارتاپ‌ها افزایش داده‌اند. شهرهایی مثل روتردام، اوترخت و آیندهوون نقش مهمی در این اکوسیستم دارند و در بخش‌های فین‌تک، کشاورزی هوشمند و فناوری فعال‌اند. دولت هلند همیشه روی پایداری اقتصادی و نوآوری تأکید دارد؛ بنابراین، کارآفرینانی را جذب می‌کند که به دنبال اثرگذاری جهانی هستند.
کشور سوئیس بار دیگر به جمع 9 کشور برتر در زمینه استارتاپ برگشته؛ با این اتفاق مثبت، حالا تعداد نمایندگان اروپا در این لیست افزایش پیدا کرده است. این کشور با ثبات اقتصادی، کیفیت بالای زندگی و سیستم آموزشی قوی، محیط خوبی برای استارتاپ‌ها محسوب می‌شود.
در حال حاضر، دو شهر مهم زوریخ و ژنو به‌عنوان بهترین شهرهای سوئیس برای راه‌اندازی استارتاپ هستند؛ مخصوصاً در بخش‌های فین‌تک و مدتک (فناوری‌های پزشکی). برای ایرانیانی که به دنبال راه‌اندازی استارتاپ در یک بازار پیشرفته و باثبات هستند، سوئیس یک کشور ایده‌آل است!
در جدیدترین گزارش شاخص جهانی اکوسیستم استارتاپ‌ها، یک نکته خیلی مهم مشاهده شد. آن هم اینکه «محیط مناسب» می‌تواند تأثیر چشمگیری بر موفقیت یک استارتاپ داشته باشد. بنابراین، فراهم شدن دسترسی استارتاپ‌ها به منابع مالی، شرایط قانونی مطلوب و زیرساخت‌های حمایتی از جمله فاکتورهای مهم برای رشد استارتاپ‌ها هستند.
در مجموع، انتخاب کشور مناسب برای راه‌اندازی استارتاپ، نقش تعیین‌کننده‌ای در مسیر موفقیت یک کسب‌وکار دارد. کشورهایی که در این فهرست معرفی شدند، هر کدام با مزایا و ویژگی‌های منحصربه‌فردشان، مقصد مناسبی برای کارآفرینان ایرانی‌اند. البته فراموش نکنید که هر کدام از این کشورها علاوه بر فرصت‌های فراوان، چالش‌هایی هم دارند. بنابراین، باید بهترین مقصد را بر اساس اهداف و منابع خود انتخاب کنید!
